هدف: بررسی و تحلیل نقش الگوها بر مطالعه دانشجویان دانشگاه تبریز براساس نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا است. روش: روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. 9833 نفر دانشجوی کارشناسی دانشگاه تبریز جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. از بین آنها با استفاده از جدول کرجسی-مورگان 373 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که براساس مولفه های نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا تنظیم شده بود که بعد از تائید روایی و پایایی بین نمونه آماری توزیع شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی از جمله آزمون تی، تحلیل واریانس و رگرسیون خطی چندگانه استفاده به عمل آمد. یافته ها: یافته ها نشان داد 46 درصد از دانشجویان الگوهای مطالعه خود را از طریق شبکه اجتماعی دنبال می کنند. دانشجویان دانشگاه تبریز در امر مطالعه خود به ترتیب از دوستان و استادان با میانگین 62/3 و 57/3 بیشترین الگوپذیری را داشتند. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که میانگین میزان مطالعه در گروه های عمده تحصیلی، اختلاف معنی داری با هم دارند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد متغیرهای مستقل، «انگیزه»، «توجه»، «تمرین» و «به یادسپاری» وارد معادله شدند، که در مجموع 64 درصد از تغییرات مربوط به متغیر مطالعه را این 4 متغیر تبیین کردند. در نتیجه می توان گفت که رفتار مطالعه دانشجویان براساس نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا قابل تبیین است. اصالت اثر: استفاده از نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا برای تبیین مطالعه در بین دانشجویان، نوآوری اصلی این مقاله به شمار می رود.

هدف: هدف پژوهش، بررسی نقش یادگیری مشاهده ای بر وضعیت مطالعه دانش آموزان دوره متوسطه بر اساس نظریه شناختی _ اجتماعی بندورا است. روش / رویکرد: این پژوهش کاربردی با روش پیماشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه نظری شهر چناران تشکیل می دهند. نمونه پژوهش با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و تعداد 260 پرسش نامه برگشت داده شد. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسش نامه محقق ساخته ای استفاده شد که با آزمون آلفای کرونباخ، پایایی آن با 876/. تأیید گردید. یافته ها: بیش از60% دانش آموزان اعتقاد داشتند افراد اهل مطالعه در جامعه از احترام و جایگاه خوبی برخوردار نیستند. همچنین بیشتر دانش آموزان اعتقاد داشتند با مطالعه و کتابخوانی نمی توان به موفقیت و ثروت دست یافت. مطالعه ی غیردرسی جایگاه بسیار پایینی در اوقات فراعت دانش آموزان دارد. بررسی وضعیت مطالعه کتاب در بین آنها نشان داد 5/83 درصد در طول شبانه روز اصلاً کتاب غیردرسی نمی خوانند. همچنین یافته ها گویای این است که دانش آموزان در صورت مطالعه، منابع الکترونیکی به ویژه شبکه های اجتماعی را به چاپی ترجیح می دهند. بررسی الگوهای مورد نظر دانش آموزان نیز نشان می دهد آنها کمتر از افراد اهل مطالعه و کتابخوان الگو می گیرند و بیشترین الگوی مورد توجه آنان ورزشکاران و هنرمندان هستند. نتایج دیگر این پژوهش حاکی از آن است که مشاهده ی رفتار مطالعه دیگران، تاثیر قابل توجهی بر افزایش مطالعه و علاقه مندی به مطالعه در بین دانش آموزان دارد. مشاهده ی رفتار مطالعه ی دیگران 46% واریانس متغیر علاقه مندی به مطالعه و همچنین 42% واریانس متغیر میزان مطالعه را در بین دانش آموزان تبیین می کند. نتیجه گیری: چنان که افراد در بسیاری رفتارها از دیگران الگوگیری می کنند، رفتار مطالعه افراد نیز می تواند از مشاهده رفتار دیگران تأثیر بپذیرد و این موضوع می تواند بر میزان مطالعه و علاقه به مطالعه تأثیر بگذارد.

مقدمه: هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی از طریق الگوی یادگیری مشاهده ای بندورا بر ارتقاء و بهبود نظریه ذهن کودکان دختر و پسر پیش دبستانی شهر ارومیه بود. روش: پژوهش حاضر که از نوع مطالعات نیمه آزمایشی است به شیوه ی پیش آزمون-پس آزمون به همراه گروه کنترل اجرا گردید. 40 کودک به شیوه در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. جهت سنجش متغیرها در این پژوهش از دو مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی الیوت و گرشام (ssrs) و پرسشنامه 38 سؤالی نظریه ی ذهن استیمن و موریس به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات مربوط به پیش آزمون و پس آزمون استفاده شده است. مهارت های اجتماعی به مدت 15 جلسه از طریق روش یادگیری مشاهده ای بندورا به گروه آزمایش آموزش داده شد؛ سپس داده های حاصل از آزمون ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون t مستقل موردبررسی قرار گرفتند. یافته ها: نشان دادند که آموزش مهارت های اجتماعی از طریق الگوی یادگیری مشاهده ای بندورا موجب افزایش معنادار این مهارت ها و توانایی نظریه ذهن در کودکان گردید. نتیجه گیری: مبتنی بر نتایج پژوهش حاضر می توان اذعان نمود مداخلات آموزشی قادرند از طریق ارتقاء تئوری ذهن از بروز بسیاری از ناهنجاری ها ی شناختی و رفتاری کودکان پیشگیری کنند، لذا پیشنهاد می شود آموزش مهارت های اجتماعی در سیاست گذاری های نهاد آموزش وپرورش و مراکز بالینی گنجانده شود.

رمان جنایت و مکافات شاهکار روان شناختی فئودور داستایفسکی[1]، تصویری ژرف از کشمکش درونی انسانی گرفتار در تردیدهای اخلاقی و اجتماعی ارائه می دهد. این مقاله با تکیه بر نظریه یادگیری اجتماعی آلبرت بندورا، تلاش می کند فرآیند تدریجی شکل گیری شخصیت و رفتار راسکولنیکوف را از منظر مفاهیمی چون مشاهده، الگوگیری و تقویت تحلیل کند. راسکولنیکوف در روندی پویا میان کنش های بیرونی و انگیزش های درونی، از طریق مشاهده رفتارهای قدرت طلبانه، سودمحور و بی اخلاق افراد پیرامون خود (مانند ناپلئون[2]، سویدریگایلف و لوزین) و پیامدهای آن ها، به مرور به این باور می رسد که می توان برای تحقق هدفی والا، اصول اخلاقی را زیر پا نهاد. این درک، تحت­, تأثیر تقویت های اجتماعی (تحسین از قدرت) و ناکامی های شخصی، به تصمیم او برای ارتکاب قتل منجر می شود. با این حال، پس از ارتکاب جنایت، مواجهه با تقویت های منفی (مانند عذاب وجدان، طرد اجتماعی، بیماری روانی) و مشاهده فداکاری، مهر و باور مذهبی سونیا، نقطه چرخشی در او پدید می آورد و فرآیند بازسازی روانی اش آغاز می شود. مقاله با ارائه مثال های متعدد از متن رمان و تحلیل دقیق آن ها در چارچوب نظری بندورا، نشان می دهد که چگونه یادگیری مشاهده ای و نظام تقویت می توانند محرک و بازدارنده رفتارهای پیچیده انسانی باشند. در نهایت، خوانش روان شناختی حاضر نه تنها به روشن تر شدن منطق رفتار شخصیت، بلکه به درک عمیق تری از کارکرد نظریه های روانی در تحلیل متون ادبی کلاسیک منجر می شود.

نمایش در زبان فارسی ترجمه ی تیاتر است که در آن بازیگران خود را به جای شخصیت های داستان قرارمی دهند. با علم به اینکه هنر نمایش، به دلیل برخورداری از چند هنر، هنر مادر نامیده می شود، لزوم آشنایی کودکان با این هنر، به عنوان یکی از راه های آموزش غیرمستقیم که در پرورش حس اعتماد به نفس، پرورش خلاقیت، تقویت بیان و فعال سازی ذهن موثر است مطرح می شود. با توجه به اینکه همیشه کودکان پای ثابت نمایش هستند (یا تماشاچی هستند یا بازیگر) نه تنها با نمایش تیاتر بیگانه نیستند بلکه خودشان سرآغاز نمایش از طریق سرمایه گذاری در برنامه های بلند مدت برای کودکان که آینده سازان و حافظان تقلیدند. مطمینا تمدن بشرند بیهوده نخواهد بود زیرا هرچه کودکان به لحاظ کیفی پربارتر شوند درواقع جامعه متمدن تر می شود. یکی از روان شناسان برجسته عرصه یادگیری آلبرت بندورا است که در سال های اخیر نظریه ی یادگیری شناختی اجتماعی وی مورد توجه قرارگرفته است. تحقیق حاضر می کوشد با الهام از این بینش که نمایش یک وسیله ی موثر در تعلیم و تربیت است و نمایش مورد پذیرش کودک است زیرا نه تنها نیازهای روانی او را ارضا می کند بلکه لحظات شاد و مهیج برایش خلق می کند و دیگر اینکه هر پیام و موضوعی در قالب نمایش برای کودکان قابل اجراست، الگویی برای استفاده ی نمایشنامه نویسان حوزه کودک براساس نظریه ی آلبرت بندورا ارایه کند. به همین منظور بعد از مطرح کردن مباحث نظری و بررسی روند استفاده ی نمایشنامه نویسان معاصر حوزه ی کودک از دیدگاه های بندورا، الگوی پیشنهادی ارایه می گردد.

عطار ازجمله شاعران و عارفان قرن ششم و هفتم هجری است که در آثارش به انسان و راه های رسیدن او به سعادت و کمال، بسیار توجه داشته است. وی برای تربیت شاگردانش (مریدان) از روش های مختلفی بهره گرفته است. یکی از این روش ها روشی است که امروزه با عنوان روش الگویی یا الگوپردازی مطرح می شود. ازاین رهگذر می توان دیدگاه عطار را به نظریه یادگیری شناختی-اجتماعی آلبرت بندورا نزدیک دانست. پرسش این پژوهش این است که آیا بین روش تربیتی الگویی مورد استفاده در مثنوی های عطار و روش الگوبرداری مبتنی بر نظریه یادگیری اجتماعی بندورا شباهت هایی وجود دارد. جامعه مورد مطالعه، سه مثنوی عطار شامل منطق الطیر، مصیبت نامه و الهی نامه است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان داد که با کاربرد نظریه اجتماعی بندورا می توان بسیاری از اندیشه های عطار را تبیین کرد. روش تربیتی الگویی او با آنچه در نظریه بندورا دراین خصوص گفته شده شباهت های زیادی دارد.

زمینه و هدف: بسیاری از آثار ادبی کهن، سرشار از موضوعات و مفاهیم متعالی و ارزنده ای است که تحت عنوان ادبیات تعلیمی در میان انواع ادبی شناخته شده اند. حتی برخی از این منابع تعلیمی، دارای مفاهیمی هستند که میتوان آنها را با نظریات جدید علوم مختلف از قبیل تعلیم و تربیت و روانشناسی تطبیق داد. یکی از این نظریه های جدید، نظریه ی «یادگیری بندورا» است. در این مقاله به بررسی شیوه های تربیتی و یادگیری و انطباق آن با نظریه ی فوق، در کتب تعلیمی سده های پنجم تا هفتم پرداخته شده است. روش مطالعه: این مقاله با روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای-اسنادی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است. یافته ها: با مطالعه و تفحص در آثار ادب تعلیمی میتوان به شواهد و قراینی دست یافت که نشان میدهد بسیاری از پدید آورندگان آثار تعلیمی ادبی به شیوه ها و روشهای گوناگون تعلیم و تربیت و یادگیری پرداخته اند که در بسیاری از موارد میتواند منطبق با نظریه های یادگیری روانشناسی جدید باشند. این منابع غنی که شاید بسیاری از نظریه های معاصر روانشناسی را در خود پرورانده، از این نظر بسیار ناشناخته مانده است. بررسی این آثار و انطباق آن با نظریه های یادگیری معاصری چون نظریه ی بندورا از جنبه های نوآورانه پژوهش حاضر محسوب میشود. نتیجه گیری: بسیاری از نظرات بندورا درمورد تعلیم و تربیت در کتب تعلیمی سده های پنجم تا هفتم دیده میشود و هریک از این گویندگان به نحوی در حکایات تعلیمی به عناصر تعلیم و تربیت و یادگیری اشاره نموده اند که از آن میان به نظریه های تعامل سه گانه ی فرد، محیط و رفتار؛ یادگیری مشاهده ای، الگوپذیری و جبر متقابل میتوان اشاره کرد. بدلیل اینکه مطالب تعلیمی، تحت تأثیر آثار پیشین تألیف شده، براساس نظریه ی بینامتنیت شباهت زیادی میان گفته ها و اعتقادات وجود دارد اما تفاوت در سبک و نحوه ی بیان، آنها را از هم متمایز نموده است.

گلستان، تاثیرگذارترین کتاب نثر در ادبیات فارسی است که سعدی، شاعر و نویسنده پارسی گوی در آن به ذکر واقعیات زندگی انسان و نصایح اخلاقی، در یک دیباچه و هشت باب به نثر مُسَّجَع پرداخته است. امروزه بررسی رفتارهای مختلف انسانی در گلستان از منظر روان شناسی قابل تأمل است. این پژوهش، به دور از ملاک ارزش گذاری، به روش مقایسه ای بر آن است تا نظرات سعدی را در حکایت های گلستان با نظریه شناختی-اجتماعی بندورا مقایسه کند. شیوه پژوهش، کتابخانه ای و اسنادپژوهی است و روش تحلیل نیز جنبه تطبیقی دارد و در طرح هر مفهوم به نمونه های چندی اشاره شده است. یافته های پژوهش، حاکی از آن است که ﺳ ﻌ ﺪ ی از ﻗ ﺎ ﻟ ﺐ ﺣ ﻜ ﺎ ﻳ ﺖ ﺑ ﺮ ای ﺑ ﻴ ﺎ ن ﺑ ﻬ ﺘ ﺮ ﻳ ﻦ روش های زﻧ ﺪ ﮔ ﻲ ﺑ ﻬ ﺮ ه می گیرد و سعی دارد ﺑ ﺮ ای ﺑ ﻬ ﺒ ﻮ د رواﺑ ﻂ و رﻓ ﺘ ﺎ رﻫ ﺎ ی اﻧ ﺴ ﺎ ﻧ ﻲ ، راﻫ ﻜ ﺎ رﻫ ﺎ ﻳ ﻲ ﺑ ﻪ ﻣ ﺨ ﺎ ﻃ ﺐ ﺧ ﻮ د اراﺋ ﻪ نماید. این مفاهیم اﻣ ﺮ وزه ﺑ ﺎ ﻧ ﻈ ﺮ ﻳ ﻪ شناختی-اجتماعی بندورا ﻣ ﻄ ﺎ ﺑ ﻘ ﺖ دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که سعدی به مفاهیم عمده نظریه شناختی-اجتماعی بندورا نظیرِ یادگیری مشاهده ای و فرایند مؤثر بر آن، موجبیت متقابل و عاملیت انسانی در حکایات پرداخته است.